शिक्षणाचो प्रवास अनंत आसता आनी चिरंतर आसता. जल्मा सावन मरणा मेरेनच्या ह्या अनंत प्रवासांत मनीस नवीन गजाली आत्मसात करता. जिवितांतल्यो सामान्य गजाली शिकून जर मनीस तळमळीन आपली बुद्द साणीर घासता जाल्यार हांव ताका गिन्यानाची भूक अशें म्हणन.
खुबशे वेळार आमकां गिन्यानाची भूक लागता, शिकपाची जिज्ञासा निर्माण जाता आनी आमी उपाट कश्टान शिक्षण घेवंक लागतात पूण नेमकें शिक्षण म्हणल्यार कितें ही सत्य भास आमकां खबर आसना आनी थंयच आमी मौलीक शिक्षणांतल्या विचारांतल्यान पयस उरतात.
“शिक्षण, मनीस घडोवपी आनी चारित्र्य घडोवपी आसूंक जाय” अशें स्वामी विवेकानंद म्हणटात. कितले म्हान विचार ह्या म्हापुरसाचे. आमी हे विचार फकत पुस्तका पुरतेच दवरल्यात. “शिक्षणाचीं मुळां कोडू आसात पूण फळां गोड” अशें जगांतले म्हान वैज्ञानीक एरिस्टोटल म्हणटात पूण आमी मात तें शिक्षणाचीं मुळांय गोड आनी फळांय गोड अशे तरेचें केलां.
आयच्या आधुनीक परिस्थितींत जगतना आमी खूब आंवळत गेल्यात आनी फकत चोपडी आनी पेन हातूंत घुस्पल्यात. दिल्लो अभ्यासक्रम हेंच शिक्षण अशे तरेचे मानसिकतायेंत आमी जगतात. अभ्यासक्रम हें शिक्षण हेंवूंय तितलेंच खरें पूण खंयच ह्या अभ्यासक्रमांत मौलीक शिक्षणाचो भाग जोडिल्लो ना. जर जोडिल्लो जाल्यार आयच्या आधुनीक काळार सुद्दां स्वामी, महात्मा, पंडीत सारकिल्ले विचार तयार जातले आशिल्ले.
भारताचे ‘मिसायल मॅन’ म्हूण नामना आशिल्ले म्हान वैज्ञानीक डॅ. ए. पी. जे. अब्दूल कलाम राष्ट्रपती पदार पावून सुद्दां ते एक सामान्य नागरीक म्हूण जगले. मनीसपण, आपुलकी, मोग, हुस्को, समाजभान हीं मौलीक तत्वां तांच्या आंगांत आशिल्लीं म्हूण ते आदर्श थारले.
आयचो सरकार शिक्षणाच्या बाबतींत खूब संवेदनशील जाला. शिक्षणाच्या मळार उदरगत जावची म्हूण सरकार भुरग्यांक शिश्यवृत्ती दान करता. बरी गजाल, भुरगीं शिकून देशाची उदरगत जावची हें चिंतून सरकार करता पूण हीच शिश्यवृत्ती घेतिल्लीं भुरगीं शिकप पुराय करून बरी नोकरी आनी पयसो जोडपाच्या हावेसान भायल्या देशांत स्थायीक जातात. हांगाच आमी देश भावनेच्यो, मनीसपणाच्यो, जापसालदारकेच्यो गजाली विसरतात. आश्या वेळार आमच्या शिक्षणाचो वालोर कमी थारता. भारतांत शिकून बऱ्या पदार पावन भारताच्या सेवे खातीर उपकाराक येना जाल्यार हीं मौलीक शिक्षणाचीं तत्वां न्हय.
आयच्या ह्या नव्या पिळगेक कितल्योश्योच देखी दिवपा सारख्यो गजाली आसात. ह्या देखीं भितर प्रकाश आमटेचें नांव मुखेलपणान घेवं येता. एक निर्मळ आनी सत्यवादी, प्रेरणादायी व्यक्ती जाणें आपल्या शिक्षणाचो योग्य रितीन वापर केलो. दोतोर जावन ते पयशे करूंक बसलेनात. शिक्षण म्हणल्यारूच समाजसेवा हें तत्वा ताणी आपणायलें. आपली दोतोरकी गरिबांच्या सेवेक अर्पण केली.
आधुनीक जिणेच्या सहवासांत जगतना आमी मोबायलांत घुस्पल्यात. नव्या तंत्रज्ञानाचो वापर करतना आमी निती-मुल्यां विसरतात. तंत्रज्ञानाचो उपयोग शिक्षणांतूय जाल्ल्यान आमी आळशी जाल्यात. पाश्चात्य संस्कृतीक आपणावन आमी विकृतीच्या भकीक पडल्यात. ड्रग्स, सोरो, सिगार सारकेल्ल्या गजालींनी थैमान मातयलां. ह्या सृश्टीचो आनी मनीस कुळयेचो फुडार काळखांत चाचपडटा अशें ही परिस्थिती पळोवन दिसता.
निमणे कडेन सर आल्बर्ट आयन्सटायनाचो एक विचार म्हाका सांगन दिसता, “Try not to become a man of success but try to become a man of values.”
